ขอบเขตของความรอบรู้

ข้อสังเกตของผมอย่างหนึ่งสำหรับนักลงทุนที่ประสบความสำเร็จก็คือ  หลาย ๆ คนมีความเชี่ยวชาญในหุ้นบางกลุ่มหรือบางแบบเป็นพิเศษ  บางคนก็เชี่ยวชาญในการเล่นหุ้นด้วยเทคนิคบางอย่าง  ถ้าจะพูดแบบ วอเร็น บัฟเฟตต์ ก็คือ  พวกเขามักลงทุนภายใต้  Circle Of Competence หรือ  “ขอบเขตของความรอบรู้”  ที่ตนมีอยู่หรือได้สร้างขึ้นมา

ลองมาดูว่าขอบเขตของความรอบรู้  (COC) ที่ผมพอจะนึกได้ว่ามีคนใช้และทำเงินให้ได้มากมายในตลาดหุ้นไทยมีอะไรบ้าง

COC แรกที่ผมจะพูดถึงก็คือ  การปั่นหุ้น  นี่คือวิธีทำเงินที่ได้ผลดีมากในช่วงที่ตลาดหุ้นไทยเป็นกระทิงที่ร้อนแรงย้อนหลังไปไม่ต่ำกว่า 15-20 ปี โดยเฉพาะในช่วงที่กฏหมายกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ยังไม่มีผลในการควบคุม   คนที่รวยจากการปั่นหุ้นในยุคนั้น  จำนวนไม่น้อยก็  “เจ๊ง”  ไปจากภาวะวิกฤติ  ความผิดพลาด  และอาจจะเกิดจากการ  “หักหลัง” และอื่น ๆ  แต่ผมคิดว่าหลาย ๆ คนก็ยังรวยอยู่จนถึงทุกวันนี้    ในปัจจุบัน  ผมคิดว่านี่ก็ยังน่าจะเป็น  COC  ที่สามารถทำเงินได้เป็นกอบเป็นกำ  เพียงแต่การปั่นหุ้นในวันนี้อาจจะต้องมีกรรมวิธีที่ซับซ้อนขึ้นและคนที่ทำได้อาจจะต้องมีคุณสมบัติส่วนตัวเฉพาะ  เช่น  เป็นคนมีเงินมากพอสมควรและอาจจะต้องมีความกล้าได้กล้าเสียและกล้าเสี่ยงกับการถูกจับหรือชื่อเสียงส่วนตัวด้วย 

COC ที่สองนั้นน่าจะใกล้เคียงกับอันแรก  นั่นก็คือ  การเก็งกำไร   นี่เป็นความเชี่ยวชาญในการ  “เล่นหุ้น” ที่สามารถนำ COC ของการปั่นหุ้นมาใช้ได้มาก  ยกเว้นแต่ว่าการซื้อขายหุ้นของตนเองนั้นจะต้องหลีกเลี่ยงไม่ให้เข้าข่ายที่เป็นความผิดตามกฏหมาย  นอกจากนั้น  หลาย ๆ  คนยังต้องเรียนรู้เกี่ยวกับการวิเคราะห์  “ทางเทคนิค”  ที่จะช่วยให้การเก็งกำไรประสบความสำเร็จ   เท่าที่เห็น  ผมคิดว่าคนที่จะสามารถสร้าง COC ของการเก็งกำไรได้นั้น  มักจะต้องมีเงินพอสมควร  ต้องใช้เวลากับการลงทุนมาก  ต้องติดตามการซื้อขายหุ้นนาทีต่อนาทีในช่วงที่กำลังเก็งกำไร  และที่สำคัญ  จะต้องมีจิตใจกล้าได้กล้าเสียมากกว่านักลงทุนทั่ว ๆ  ไป  ผมเชื่อว่านักเก็งกำไรหลายคนที่ประสบความสำเร็จในวันนี้อาจจะเคยเป็นนักปั่นหุ้นในอดีต  ส่วนนักเก็งกำไรหน้าใหม่ ๆ  นั้น  ที่จะเชี่ยวชาญจริง ๆ  น่าจะมีไม่มากนัก

COC ที่สามที่ผมคิดว่าน่าจะมีคนพัฒนาตนเองจนมีความเชี่ยวชาญและประสบความสำเร็จในการลงทุนที่น่าประทับใจก็คือ  “การเก็งกำไรกับผลประกอบการ”  นี่เป็นกลยุทธ์ในสไตล์ VI ที่ทำเงินได้เร็วและได้ผลตอบแทนที่สูงมากในช่วงที่ผ่านมาเร็ว ๆ  นี้   คนที่เชี่ยวชาญในการเก็งกำไรกับผลประกอบการของบริษัทจดทะเบียนนั้น  แน่นอนต้องมีความเชี่ยวชาญในการวิเคราะห์กิจการของบริษัท  เขาอาจจะต้องเจาะข้อมูลลึก ๆ  จากผู้บริหารรวมถึงต้องวิเคราะห์ภาวะอุตสาหกรรมและอื่น ๆ    ที่สำคัญเขาจะต้องหาบริษัทที่จะมีผลกำไรเติบโตโดดเด่นมากผิดปกติไม่ใช่การเติบโตธรรมดา ๆ   ปัจจัยที่สำคัญอื่น ๆ  ก็เช่นต้องเป็นกิจการที่ไม่มีหรือไม่ใคร่มีนักวิเคราะห์สนใจด้วยเหตุที่อาจจะเป็นหุ้นเล็กเกินไปหรือเป็นกิจการที่ซบเซามานานซึ่งทำให้ราคาหุ้นค่อนข้างเหงาและอยู่ในระดับต่ำ  นอกจากนั้น  คนที่จะประสบความสำเร็จอาจจะต้องมีความสามารถในการ  “โปรโมต”  หุ้นให้เป็นที่รับรู้และสนใจแก่นักลงทุนหลังจากที่ตนเองได้ซื้อหุ้นไว้แล้ว

COC ที่สี่ที่ผมจะพูดถึงก็คือ  “การลงทุนระยะยาวในหุ้นของกิจการที่โดดเด่น”  COC  นี้คล้ายกับ COC ที่สามในแง่ที่ว่ามันเป็นสไตล์ของ VI  สิ่งที่แตกต่างก็คือระยะเวลาของการลงทุนที่มักจะยาวกว่ามาก  การเลือกกิจการที่ลงทุนก็จะเน้นที่กิจการที่มีความเข้มแข็งในเชิงโครงสร้างสูงกว่า  พูดง่าย ๆ  เน้นไปที่ DCA หรือความได้เปรียบในการแข่งขันที่ยั่งยืนของบริษัทมากกว่าเรื่องของผลประกอบการในระยะสั้นเพียงหนึ่งหรือสองปี

COC ที่ห้าก็คือ  ความเชี่ยวชาญในแง่ของ  อุตสาหกรรม  นี่คือความรอบรู้ในการที่จะวิเคราะห์และเข้าใจธุรกิจที่จะลงทุน  เช่น  คนที่เชี่ยวชาญเรื่องธุรกิจค้าปลีกก็จะรู้ว่าอะไรเป็นปัจจัยในการที่บริษัทจะทำกำไรได้ดี  อะไรเป็นความเสี่ยง  เขาจะสามารถคาดการณ์ถึง ยอดขาย กำไร การเติบโต  และอื่น ๆ  ของบริษัทได้ใกล้เคียงและสามารถนำมาใช้ในการตัดสินใจลงทุนได้  บางคนเก่งทางด้านของกิจการที่เป็นโรงงานผู้ผลิต เขาก็จะรู้เรื่องกระบวนการต่าง ๆ ของโรงงานและนำไปสู่การคาดการณ์ผลประกอบการได้ดี  บางคนอาจจะชำนาญด้านอสังหาริมทรัพย์  เช่นเดียวกับที่บางคนรู้เรื่องเกี่ยวกับปิโตรเคมีและพลังงาน 

COC สุดท้ายที่ผมจะพูดถึงและมีคนที่เชี่ยวชาญสามารถทำเงินร่ำรวยได้ก็คือ  การเล่นหุ้นของกิจการที่เป็นวัฏจักร์  นี่เป็น COC ที่น่าสนใจเพราะว่ามันสามารถทำเงินได้เร็วและมากในเวลาอันสั้น  นี่คือการสร้างความเชี่ยวชาญโดยเน้นไปที่อุตสาหกรรมที่มีความผันผวนตามภาวะเศรษฐกิจ  พวกเขาจะมองอุตสาหกรรมที่ตกต่ำลงโดยเฉพาะจากเหตุผลทางเศรษฐกิจและกำลังฟื้นตัวขึ้น  เข้าไปซื้อหุ้นในราคาต่ำและรอขายเมื่อผลประกอบการฟื้นตัว

ผมคงไม่สามารถจาระไนได้หมดว่าขอบเขตของความรอบรู้นั้นมีกี่วงและอะไรบ้างเพราะว่ามันมีเยอะมากจนนับไม่ถ้วน  เช่นบางคนอาจจะไปเจาะหา  หุ้นของกิจการที่มีทรัพย์สินมาก  บางคนอาจจะสร้างความเชี่ยวชาญในการหาหุ้น  Turn Around หรือหุ้นที่กำลังฟื้นตัวจากสภาพที่ใกล้ล้มละลาย  แต่สิ่งที่จะบอกได้ก็คือ  การสร้าง COC นั้นต้องใช้เวลาศึกษาติดตามมากบ้างน้อยบ้างขึ้นอยู่กับความซับซ้อนของสิ่งที่ศึกษาและความสามารถของนักลงทุน

นักลงทุนบางคนหรือจำนวนมากนั้น  ผมเชื่อว่า  ไม่มี COC ซักวงเลย  ดังนั้น  การที่จะลงทุนแล้วประสบความสำเร็จก็เป็นไปได้ยาก  อย่างไรก็ตาม  VI หลายคนนั้น  มี COC จำนวนมากและขยายวงเพิ่มขึ้นเรื่อย ๆ  พูดง่าย ๆ  เขาสามารถเล่นหรือลงทุนในหลายรูปแบบและหลายอุตสาหกรรมและประสบความสำเร็จจนร่ำรวย  ประเด็นก็มีอยู่บ้างเหมือนกันในแง่ที่ว่า  COC บางอย่างมันซับซ้อนเกินไปจนเราไม่อาจจะเข้าใจมันได้ลึกพอ  บางที  การศึกษาหลากหลาย COC มากเกินไปก็ทำให้เรารู้จักมันไม่ดีพอแต่เราอาจจะคิดว่าเรารู้  ซึ่งก็เป็นสิ่งที่อันตรายยิ่งกว่าการที่เรารับรู้ว่าเราไม่รู้จักมันดีพอ  ดังนั้น  สำหรับผมแล้ว  ผมมักจะพยายามจำกัดวง COC ของผมไว้แล้วเลือกลงทุนเฉพาะในสิ่งที่ผมรู้  เหนือสิ่งอื่นใด  เรามีเงินเพียงนิดเดียว  ไม่มีความจำเป็นที่จะต้องลงทุนในหุ้นจำนวนมากมายเพื่อที่จะประสบความสำเร็จ

10  พฤษภาคม  2553